ભણાવતા– ભણી લીધું        ૧૪ સત્યકથાઃ સરયૂ પરીખ

http://મિત્રો સાથે વાતો. ૧૪ ભણાવતા…સરયૂ પરીખ

હું વિજ્ઞાનની વિદ્યાર્થિની, શિક્ષક તરીકે કેવું કામ કરી શકીશ તે વિટંબણા સાથે Literacy Council, અક્ષરજ્ઞાન આપતી સ્થાનિક સંસ્થાની ઓફીસમાં મળવા ગઈ. સામાન્ય વસાહતનાં નાના મકાનમાં ઉત્સાહ અને આવકારનું વાતાવરણ હતું અને તેનું કારણ તેની નાજુક અને ચેતનવંતી વ્યવસ્થાપક શેલીને કારણે હતું. તેનાં હાસ્યભર્યા સ્વાગતથી જ મારો આત્મવિશ્વાસ ઊંચે સ્તરે પહોંચી ગયો.

“હું થોડાં સમયથી હ્યુસટનમાં રહેવાં આવી છું અને મારે સેવાનાં કામમાં જોડાવું છે. મારી પાસે કોલેજનું શિક્ષણ છે પણ શિક્ષક તરીકેનો અનુભવ નથી.” મારો પરિચય આપતાં મેં જણાવ્યું અને શેલીએ મને પોતાનાપણાથી આવકારી લીધી.

પુખ્ત ઉંમરના વિદ્યાર્થીઓને અંગ્રેજી શીખવતી સેવાસંસ્થા સાથે જોડાવા માંગતા સભ્યોને માટે તાલીમ ક્લાસ હોય છે તેમાં હું જોડાઈ. શનિવારે આખા દિવસનો કાર્યક્રમ હતો. હું કોઈને ઓળખતી ન હતી. લંચ સમયે, મેલીંગ નામની બહેન મળતાવડી લાગી. એણે મને એકલી જોઈ બાજુના ટેબલ પર સાથે બેસવા બોલાવી. બધા સાથે પરિચય થયો. અમેરિકન રોબીન, ખૂબ ગોરી, માંજરી આંખોવાળી અને મીઠા સ્મિતવાળી હતી, જેણે અડતાલીશ વર્ષની ઉંમરે ટીચર બનવાનું સ્વપ્ન પૂરું કર્યું હતું અને નોકરીની રાહમાં હતી. પનામાની મેલીંગ, નિવૃત્ત થયેલ શિક્ષિકા હતી. જીની, કેનેડાની હતી, પણ એન્જિનીઅર પતિ સાથે વર્ષોથી અમેરિકામાં રહેતી હતી. ટાસ્મેનિઆની માર્ગરેટ, અનોખી તરી આવે તેવા વ્યક્તિત્વવાળી હતી. સેવા કરવા જવાનો પહેલો લાભ…મને ચાર નવી બેનપણીઓ મળી અને તેમની સાથેની વર્ષોની મૈત્રી દરમ્યાન વિવિધ દેશો અને ધર્મોનો અનાયાસ અભ્યાસ થયો.

મારી પહેલી વિદ્યાર્થિની, રોઝા, મેક્સિકોની હતી. તેની સ્પેનિશ અને મારી અંગ્રેજીની સમજ-ગાડી ધીમેધીમે આગળ ચાલી. રોઝા ચાલીસ વર્ષની હતી પણ કદ બહુ નાનું હતું અને અપેક્ષાઓ ઘણી મોટી હતી. તેની માતા સાથે થતાં અણબનાવ વિષે ફરિયાદ કરતી જાય અને ભણતી જાય. મને સમજાયું કે ગમે તે સામાન્ય વ્યક્તિને પોતાની મુશ્કેલીઓ અસામાન્ય લાગે છે. થોડા સમયમાં રોઝાને કોઈ નોકરી મળતાં તેણે આવવાનું બંધ કર્યું. દરેકમાં ‘હું પણા’નું પ્રમાણ પોતે કેવા દેખાય છે! કેવા પૈસાદાર છે! તેના પર આધારિત નથી પણ અંતરગત સ્વભાવ પર આધારિત છે. 

પછી આવી બહુ ભોળી અને મંદબુદ્ધિ આફ્રિકન-અમેરિકન, બાર્બરા. તેની વાતચીત કરવાની રીત મારે માટે નવી હતી. આડત્રીસ વર્ષની બાર્બરા તેના બે બાળકો, ઓગણીસ વર્ષની દીકરી અને સત્તર વર્ષના દીકરા સાથે માતા-પિતાને ઘેર રહેતી હતી. બન્ને બાળકોના પિતા ક્યાં છે તે પત્તો નહોતો. આટલી નાની ઉંમરે બાળકો! એ સવાલના અનુસંધાનમાં તેણે તરત કહી દીધું કે, તે હવે સાવધાન છે… તે ઉપરાંત, ‘ટ્યુબ ટાઇ’ કરાવી દીધી તેથી ‘વધારે બાળકો નહીં થાય.’

બાર્બરા હોસ્પિટલમાં સફાઈ કામ કરતી હતી. હાઇસ્કૂલ પાસ કહેવાય કારણકે નપાસ નહોતા કરતા. અંગ્રેજી સુધરે તો પોસ્ટલ સર્વિસમાં પરિક્ષા પાસ કરીને સારી નોકરી મળે તે આશયથી મારી પાસે ભણવાનું શરૂ કર્યું હતું. તેને નજીક પડે તે લાઇબ્રેરીમાં ખાસ પરવાનગી લઈ હું તેને સપ્તાહમાં બે વખત મળતી. મજાની વાત એ હતી કે, જે સમય નક્કી કરીએ તેનાંથી પંદર મિનિટ મોડા આવવાની તેની પધ્ધતિનું અનેક વખત પુનરાવર્તન થતું. જે હું કહું તે હસીને સાંભળી રહે ત્યારે તેનાં મોઢામાં એક સોનાનો દાંત હતો તે ધ્યાન ખેંચે. બીજા દાંતમાં તકલિફ થતાં તેને ઠીક કરાવવા બાર્બરા કોઈ મફતમાં ચાલતા ક્લિનીકમાં જતી હતી. એક દિવસ આવીને કહે કે,

“મારી સારી દાઢ ડેન્ટિસ્ટે ભૂલમાં કાઢી નાખી.” બાર્બરાને પોતાનો મુદ્દો સમજાવવાની તકલિફ હતી એ વાત ખરી, પણ આવી મોટી ભૂલ! અને તેને માટે ન કોઈ વળતર કે ન ડેન્ટિસ્ટ માટે સજા! અબૂધ લોકોની કેટલી હદ સુધી અવગણના થતી હોય છે!! 

બાર્બરાનું અંગ્રેજી તો ખાસ ન સુધર્યું, પણ મારી મદદથી પોસ્ટલ પરીક્ષાની તૈયારી કરતા ઘણી સમજ વધી… ભલે પાસ ન થઈ. બાર્બરાની દીકરી પણ કમાવા માંડી હતી. બાર્બરાએ પોતાનું ઘર ખરીદવા માટે પ્રયત્ન શરૂ કર્યા. મેં રીઅલએસ્ટેટ એજન્ટ તરીકે બહુ વર્ષો પહેલાં કામ કરેલું.  બાર્બરાને હ્યુસ્ટનના એજન્ટ ઊઠાં ન ભણાવે એ માટે હું ચાંપતી નજર રાખતી હતી. નાના મોટા કેટલાયે પ્રશ્નોનો નિકાલ કરવામાં તેને મદદ કરવાની તક મળી. ત્રણ વર્ષમાં…મારી સાથેનાં અભ્યાસના પરિણામ રૂપે, બાર્બરાની જાણકારી ઘણી વધી, અને એક ગૌરવશાળી મકાનમાલિક બની. બાર્બરાના સાથમાં મને અભણ લોકોની મુશ્કેલીઓ સ્પષ્ટ રીતે ધ્યાનમાં આવી. ભણવું હોય અને મગજ સાથ ન આપે એ એક મોટી લાચારી છે. અને દુનિયામાં ચાલાક માણસોનું વર્ચસ્વ વિસ્તરેલું છે… “બુધ્ધિ અતિ બલવાન.”

ચોથા વર્ષે મૂંગી-બહેરી ટીએનનો મને પરિચય કરાવવામાં આવ્યો અને તેને અંગ્રેજી શીખવતા મારા જીવનનો સાવ અજાણ્યો દૃષ્ટિકોણ મુખરિત થયો. મલેશિયાથી આવેલ ચાઇનીઝ કુટુંબની ટીએન, હાઇસ્કૂલ પાસ હતી પણ કોલેજમાં જવા માટે અંગ્રેજી ભાષામાં કાબેલિયતની જરૂર હતી. ટીએનને શીખવતા મારું પણ અંગ્રેજી વ્યાકરણ સારું થયું. પછી તો કોલેજના અભ્યાસમાં પણ ટીએનને મદદ કરવાનું ચાલું રહ્યું. અમારે ઘેર આવીને કે કોલેજના કેમ્પસ પર કે અહીંતહીં અમે ભણવા-ભણાવવા ગોઠવાઈ જતાં. ટીએન ગ્રાફિક ડીઝાઈનમાં કોલેજ સ્નાતક બની શકી છે. ટીએન મારા જીવનમાં આવી, અને છેલ્લા પંદર વર્ષથી રોકાઈ ગઈ છે. હમણાં કોવિદ-૧૯ની તકલિફ વખતે પણ અમારી મદદ તેને પંહોચી હતી.

એક ખાસ અનુભવ મને બૌધ-ધર્મની સાધ્વીઓ સાથે થયો. શિક્ષણ સંસ્થામાં લગભગ આઠ સાધ્વીઓ અને બે સાધુઓ અંગ્રેજી શીખી રહ્યાં હતાં. એમનાં સેવા-શિક્ષક જતા રહ્યાં તેથી મારા પર એ જવાબદારી આવી. વાળ નહીં કે કોઈ અલંકાર નહીં, બધાં એક સરખા સાદા સફેદ અને વાદળી રંગના પહેરવેશમાં ભણવા માટે ઉત્સુક દેખાતાં. નાનીસી વાત પર તેમનાં ચહેરા પર શાંત સરળ હાસ્ય બહુ જ સહજ રીતે ખીલી ઊઠતું. સાધ્વીઓનો પરિચય વધતાં એમણે શેલી અને મને તેમનાં આશ્રમમાં બપોરનો પ્રસાદ લેવા આમંત્ર્યાં હતાં. તેમનું પ્રેમાળ સ્વાગત અને સાદો ખોરાક પીરસવાની રસમ વિશિષ્ટ હતી.

હ્યુસ્ટનમાં ભગવાન બુધ્ધના બે આશ્રમો છે. મારા વિદ્યાર્થીઓ વિએટનામી હતાં અને તેમનો આશ્રમ ચિન્મયામિશનની સામે જ હતો. મારા વિદ્યાર્થીઓમાં એક અગ્રગણ્ય સાધ્વી હતાં તેમને હું ચિન્મયા- મઠના આચાર્યને મળવા લઈ ગઈ હતી. બન્ને સંત વ્યક્તિઓ એકબીજાનાં પરિચયથી પ્રસન્ન થયાં અને પ્રસંગોપાત આપસમાં પોતાના વિભાગમાં કાર પાર્ક કરવા દેવી વગેરે સહાયતા કરવા માટે સહમત થયાં. મારા વિદ્યાર્થીઓને પોતાના દેશ પાછાં ફરવાનો સમય આવી ગયો. છેલ્લા દિવસે ગુરુદક્ષિણામાં ફૂલ, ફળ આપ્યાં અને એક સાધ્વીએ સ્કાર્ફ આપેલો તે વર્ષો પછી પણ તેમનાં મધુર સાથની યાદ આપે છે.

ગયા વર્ષે ઓસ્ટિનથી હ્યુસ્ટન ગઈ અને એક મિત્રનાં બેસણામાં જવાનું થયું. હું લોકોના મહેરામણમાં નજર ફેરવતી હતી ત્યાં દૂર સોફા પરથી શેલી મને જોઈને સફાળી ઊભી થઈ ગઈ.

“ઓહો, સરયૂ! કેટલા બધા વર્ષો પછી ફરી મળ્યાં!” શેલી દસેક વર્ષથી નિવૃત્ત થઈ ગયેલી. એંશી વર્ષથી પણ વધું ઊંમરની, તો પણ ચેતનવંતી હતી.  શેલીને Literacy councilમાં વીશ વર્ષ પહેલાં મળવાનું અને ફરીને એ દિવસે મળવું … જાણે એક આવર્તન પૂરું થયું હોય તેવું લાગ્યું. મારા જીવનમાં મેં જોયું કે લગભગ એક વિષય પર અમુક વર્ષો પ્રવૃત્ત રહ્યાં પછી આપોઆપ એ કર્તવ્ય પૂરું થઈ જાય અને બીજું શરૂ થાય…

દસકામાં વિભાજન

અવિરત  આ  જીવનમાં દસકાનુ  દર્પણ,
પ્રતિબિંબ  અલગ  કર્મ ક્ષેત્રને   સમર્પણ.

શિશુકાળ પ્રેમાંગણ  હસી  ખીલ્યાં ચાતુર,
બીજા  દાયકામાં,  ચિત્ત ઉત્સુક ને આતુર.

ત્રીજા દસકામાં જીવન પૂર્ણ  કળા ખીલ્યું,
ચોથામાં, ફૂલ  મધુ  ફળ  બની  વિલસ્યું.

પંચમ   દસકામાં,   અનુભવથી   ગંભીર,
સેવા  સમર્પણ   ધ્યાન   અંતર   મંદિર.

છઠ્ઠા  દસકામાં,  પૌત્ર  પૌત્રીની  સંભાળ,
 અદભૂત આ આજ ગુંથે કાલની  ઘટમાળ.

ગયા   દાયકાઓ,   પરછાઇને   નિહાળું
પળની કોઇ  પરિમલમાં  મનને ઝબોળું

એક  એક  કર્મને  મેં  પૂર્ણતાથી  મ્હાણ્યું,
 શાંતિ  સંતોષ  સહજ  એ  જ  મહેનતાણું.
       ——-   સરયૂ
પ્રતિભાવઃ               
સંસારનું સુંદર સરવૈયુ,
સંતોષ, શાંતિ સ્વરૂપ સરયૂ,
અહો ,આજ કેવું અનોખું
કલમેથી આપની આજે સર્યું !
દેવિકા ધ્રુવ

વિદ્યાર્થિની ટીએનની વાર્તા>>મિત્રો સાથે વાતો…સરયૂ પરીખ. ૯.ટીએન…એક વિદ્યાર્થીની.

saryuparikh@yahoo.com
——-
રંગોળી..ઈલા મહેતા

Note: republishing this last chapter of ‘Urmil Sanchar’. Due to computer glitch it did not deliver in the Sunday’s email. Saryu

ઊર્મિલ સંચાર…પ્ર. ૧૧ નવલિકા સરયૂ પરીખ http://ઊર્મિલ સંચાર…પ્ર. ૧૧ નવલિકા સરયૂ પરીખ

                                    પ્રકરણઃ ૧૧  સમર્પણ

શોમ જોષી મુસ્લિમ માતાનો પુત્ર છે તે ખબર પડતા, અંજલિનાં દાદા નારાજ થઈને ગામડે પાછા ચાલ્યા ગયા. થોડા વડિલોના ધ્યાનમાં આવ્યું, તે સિવાય સાંજના લગ્નની યથાવત તૈયારીઓ ચાલતી રહી. સજાવેલા મંડપ સામે સફેદ ખુરશીઓ ગોઠવાયેલી હતી, જેથી મહેમાનોને વર-કન્યા અને પાછળ ઊછળતો દરિયો દેખાય. નાના ભૂલકાઓ તો નવા કપડામાં મંડપની ચારે બાજુ ચક્કર લગાવી રહ્યાં હતાં અને તેની પાછળ શોમનો ભાણિયો, અયન રેતીમાં દોડતો, પડતો અને ઊઠીને ફરી દોડતો હતો. જરીકસબવાળા કુર્તા-પજામાં પહેરીને સજ્જ થયેલો રૉકી, થોડીવાર ચિંતાથી નાના અયનની પાછળ દોડ્યો પણ પછી સમજાઈ ગયું તેની શક્તિ એ ત્રણ વર્ષના કુંવર કરતા ઘણી ઓછી હતી.

નીનાને સાડી પહેરવામાં મદદ કરનારા ઘણાં હતાં. નીના સગાવહાલાની સ્નેહવર્ષા અને સંભાળથી ગદગદ થઈ ગઈ હતી. પરદેશમાં રહેવાથી શું ગુમાવ્યું છે તેની અનુભૂતિ થઈ રહી હતી. અંજલિએ સફેદ અને લાલ જરીવાળી કિનારનું રેશમી પાનેતર પહેર્યું હતું અને ઉપર સાસરેથી આવેલ લાલ ચૂંદડી ગોઠવેલી હતી. કમનીય મનોહર ઘરેણાંમાં નવવધુ લાલિત્યપૂર્ણ લાગતી હતી.

સાજન મહાજન મંડપ સામે ગોઠાવાઈ ગયું. શરણાઈના સૂરો ગુંજતા હતાં. વરરાજા શોમને મિત્રો સાથે આવતો જોઈ સહજભાવથી બધાં તાળીઓથી તેના તેજસ્વી સ્વરૂપને અહોભાવથી નવાજી રહ્યાં. શોમની સફેદ શેરવાની પર સોનેરી અને નીલા રંગનું ભરતકામ કરેલું હતું. છ ફૂટ ઊંચો, ગોરો વાન અને ઘુંગરાળા વાળમાં જાણે શોમે બધાંનું મન હરી લીધું. શોમ મંડપમાં રાજવી ખુરશી પર ગોઠવાયો, સ્ટિવ અને આરી તેની પાછળ ઉભા રહ્યા. વૈદ્યજીના આમંત્રણથી કન્યાનું આગમન જાહેર થયું.

એ સમયે, સર્વ મંગલ માંગલ્યે… મધુર મંત્રોથી વાતાવરણ પૂલકિત થઈ ગયું. અંજલિ તેની સખીઓ સાથે આવતી દેખાઈ અને શોમ સહિત બધાં ઉમંગથી આવકારવા ઊભાં થઈ ગયા. અલતાથી શણગારેલા ચરણો પર બાધેલી સોનેરી ઝાંઝરીના મીઠાં ઝણકાર સાથે અંજલિ મંડપ તરફ આગળ વધી. શોમની સાથે નજર મળતાં ક્ષણભર એ થંભી ગઈ…  

આંખોથી આંખની હલચલ સંકેતમાં
 હોઠની કળી હસી રોમાંચિત અંકમાં
હૈયાના સ્પંદનનો કંપ રોમ રોમમાં
મંગલ મિલન સર્વ સૃષ્ટિ આનંદમાં

સિતારના મંજુલ અવાજ અને સખીના સ્પર્શે અંજલિનું ધ્યાન ખેંચ્યું અને તે આગળ ચાલી અને શોમની બાજુમાં બેઠી. હસ્તમેળાપ હિંદુ વિધી પ્રમાણે કર્યા પછી વૈદ્યજીએ કહ્યું કે, “ચાર ફેરા માટે અંજલિએ ચાર શ્લોક આપ્યા છે તે બોલાશે. તમે સાંભળશો કે આ વર-કન્યાને વચનોના બંધન માન્ય નથી. શોમ અને અંજલિ અગ્નિની સાક્ષીમાં પહેલા ફેરામાં તન, મન અને ધનનું સ્નેહ સમર્પણ કરે છે…બીજા ફેરામાં સદકર્મોમાં સદા સાથ રહી જનકલ્યાણના કર્મોમાં ઉભયનો સાથ માંગે છે…ત્રીજા ફેરામાં કુટુંબ-પરિવારની સેવામાં સમાન ભાવની અપેક્ષા રાખે છે…અને ચોથા ફેરામાં પોતાનાં બાળકોના ઊછેરમાં સર્વસ્વ અર્પણ કરવાનો નિશ્ચય કરે છે.” મંગળ ફેરા પૂરા થતાં વૈદ્યજીએ કહ્યું, “શોમ અંજલિને કંઈક કહેવા માંગે છે.”

શોમ અંજલિ તરફ ફર્યો અને તેનાં બન્ને કોમળ હાથ પોતાના હાથમાં લઈ બોલ્યો, “મારી પ્યારી અંજલિ, આજે આપણા મિલનથી આપણે બે મટી એક થશું તો પણ હંમેશા પોતાના અસ્તિત્વમાં મુક્ત રહીશું. મને તારામાં અનન્ય વિશ્વાસ છે, જેને હું કોઈ વચનોના બંધનમાં બાંધવા નથી માંગતો. આપણી વચ્ચે મિત્રતા, સ્નેહસંબંધ અને સ્વતંત્રતા અબાધ્ય રહેશે. મારો પ્રેમ સમય સાથે પ્રબળ બનશે. અંજલિ! મારા જીવનપથમાં તારા સાથને હું મારું અહોભાગ્ય માનું છું.” અને શોમે નમીને અંજલિના ગાલ પર ચૂમી કરી…સ્વજનોએ તાળીઓના ગડગડાટથી તેમને વધાવી લીધાં.

લગ્ન પછી મિજબાનીની રાહ જોવાઈ રહી હતી ત્યારે આ અવનવી લગ્નોક્તિ વિષે આગળ ચર્ચા ચાલી. શોમ અને અંજલિ પોતાની લાગણીઓ, અરમાનોને વચનનું બંધન લાદવા નહોતા માંગતા એ ચર્ચાનો વિષય રસપ્રદ બની ગયો. અંજલિ અને શોમને ઘેરીને બેઠેલાં મિત્રમંડળે સવાલ કર્યો. અંજલિએ વૈદ્યજીને આમંત્ર્યા, “બાબા, તમે આ બિનઅનુભવી મિત્રોને સમજાવો કે અમારો આશય શું છે!”

“આપણે વર્તમાનમાં જે ભાવથી વચનો આપીએ તે આજને માટે તથ્ય છે. જીવનસફરમાં ભાવ બદલાય પણ વચનના બંધનને લીધે તમારે એ સાથ નિભાવવો જ પડે…તે વાતનો અંજલિ અને શોમને અર્થ નથી લાગતો. તે બન્નેને શ્રધ્ધા છે કે તેમનો સાથ અતૂટ છે. જે પ્રેમને વચનોમાં જકડવો પડે તે વ્યવહાર છે, પ્રેમ નહીં.” વૈદ્યજીએ સમજાવ્યું. “હું એક સલાહ આપું કે કોઈ પણ પરિસ્થિતિમાં પતિ-પત્ની ઉભય સાથે સન્માનથી વર્તે.” સૌ ધ્યાનથી સાંભળી રહ્યાં.

“ચાલો, જમવાનો સમય…”ની બૂમ સંભળાઈ અને ‘ઓહો’ અને ‘આહા’ ગરમ ગરમ જલેબી આવતા બધાં મીઠા સ્વાદમાં મગ્ન થઈ ગયાં.

પંખીનો મેળો વિખરાયો અને હ્યુસ્ટન જવા માટે ડો.રમેશ, માહી અને સાથે અંજલિના મમ્મી પણ રવાના થયા. નવદંપતી, ગોઆથી નીકળી પંડિચેરી જઈને અંજલિના સહાધ્યાયી અને ગુરુજનોને મળીને પછી હ્યુસ્ટન ગયા.

બે સપ્તાહ પછી હ્યુસ્ટનમાં અત્યંત ઉમંગથી શોમ અને અંજલિના લગ્નની ભવ્ય ઉજવણીની યોજના કરવામાં આવી હતી. મોટો હોલ ભારતિય ઝલકથી શણગારેલો હતો. તેમાં વળી નામી પિયાનો વગાડનાર હાજર હતા. અનેક ઉમદા ડોક્ટરો, મિત્રો અને સહકાર્યકર્તાઓ હાજર હતા. દેશી અને અમેરિકન શાકાહરી ખાણું હતુ. અને છેલ્લે ગીત, સંગીત અને નૃત્ય મોડી રાત સુધી ચાલ્યું.

અંજલિનું જોષી પરિવાર સાથે પુત્રવધૂ તરીકે રહેવાનું બહુ સહજ હતું. જ્યાં સંવાદિતા હોય ત્યાં સ્વર્ગ વરતાય છે. વર્ષો સુધી શોમ અને અંજલિ, તેમનાં કામની સફળતા અને નિષ્ફળતામાં અડગ સાથી દાર રહ્યાં. તેમનાં ત્રણ બાળકો, દાદા-દાદી અને નાનીના સ્નેહની છાંવમાં ઉછરી રહ્યાં હતાં.

એક ઘર એવું બનાવીએ,

જ્યાં સ્નેહની છતછાંવ હો, શ્રધ્ધાની ભીંત હો, ભરોસાની ભોમ હો,
એક પરિવાર એવો સજાવીએ,
 જ્યાં સંવાદીત તાલ હો, પ્રીતિનાં ગાન હો ને મોટાનું માન હો.
——-

સમાપ્ત. ‘ઊર્મિલ સંચાર’ નવલિકા, મારી નવલકથા ‘ફ્લટર ઓફ વિંગ’ની કથાવસ્તુ પર આધારિત છે. ગુજરાતીમાં નવલિકા  લખવાના પ્રોત્સાહન માટે સાહિત્ય રસિક મિત્રોનો આભાર. મારી અંગ્રેજીમાં, Flutter of Wings…a poetic novel by Saryu Parikh is open to read on,  https://saryu.wordpress.com
—————————————

જીવન સાઇકલ

જીવન કેરી સાઇકલના, હું ને તું બે પૈડા,
એકમેકની આગળ-પાછળ સંગાથીના હઇડા.

રોજ રોજની રામાયણમાં મુજને ટેકો આપે,
વેરાયેલી લાગણીઓ તું સંકોરીને રાખે.

ચઢાણ ઊંચું, ખડબડ રસ્તો, જ્યારે મુશ્કેલ લાગે,
ઉતાવળે જો આગળ ખેંચું, બ્રેક દઈ સંભાળે.

ખેંચતાણ ને અમતલ સમતલ પૈડા ફરતાં જાયે,
કસી કસીને સો ટચ સોનું મને કરી ઝળકાવે.
———

A Poem for Him

Since we cosigned in the race of this life cycle,
We have been two wheels of the same bicycle.

You lead me through the seven set circles,
Each has been conjured with many miracles.

The loyalty and longing intertwine hearts,
The routines and the duties tug us apart.

Your foot on the brake and steady navigation
have guided our lives without deviation.

In life’s uphill journey, I follow when you roll,
If you slip into reverse, I cruise and control.

The push and pull, check and balance,
A keen, kind critique brings the best out of me.

A good spouse, a great father, a superb grandfather,
I hope and wish the ride goes far and farther.
——-
For Dilip…on May 19^TH1969…with TLC…Saryu

http://મિત્રો સાથે વાતો. ઊર્મિલ સંચાર નવલિકા સરયૂ પરીખ

            પ્રકરણઃ ૧૧ સમર્પણ

શોમ જોષી મુસ્લિમ માતાનો પુત્ર છે તે ખબર પડતા, અંજલિનાં દાદા નારાજ થઈને ગામડે પાછા ચાલ્યા ગયા. થોડા વડિલોના ધ્યાનમાં આવ્યું, તે સિવાય સાંજના લગ્નની યથાવત તૈયારીઓ ચાલતી રહી. સજાવેલા મંડપ સામે સફેદ ખુરશીઓ ગોઠવાયેલી હતી, જેથી મહેમાનોને વર-કન્યા અને પાછળ ઊછળતો દરિયો દેખાય. નાના ભૂલકાઓ તો નવા કપડામાં મંડપની ચારે બાજુ ચક્કર લગાવી રહ્યાં હતાં અને તેની પાછળ શોમનો ભાણિયો, અયન રેતીમાં દોડતો, પડતો અને ઊઠીને ફરી દોડતો હતો. જરીકસબવાળા કુર્તા-પજામાં પહેરીને સજ્જ થયેલો રૉકી, થોડીવાર ચિંતાથી નાના અયનની પાછળ દોડ્યો પણ પછી સમજાઈ ગયું તેની શક્તિ, એ ત્રણ વર્ષના કુંવર કરતા, ઘણી ઓછી હતી.

નીનાને સાડી પહેરવામાં મદદ કરનારા ઘણાં હતાં. નીના સગાવહાલાની સ્નેહવર્ષા અને સંભાળથી ગદગદ થઈ ગઈ હતી. પરદેશમાં રહેવાથી શું ગુમાવ્યું છે તેની અનુભૂતિ થઈ રહી હતી. બીજા રૂમમાં તૈયાર થતી અંજલિએ સફેદ અને લાલ જરીવાળી કિનારનું રેશમી પાનેતર પહેર્યું હતું અને ઉપર સાસરેથી આવેલ લાલ ચૂંદડી ગોઠવેલી હતી. કમનીય મનોહર ઘરેણાંમાં નવવધુ લાલિત્યપૂર્ણ લાગતી હતી.

સાજન-મહાજન મંડપ સામે ગોઠાવાઈ ગયું. શરણાઈના સૂરો ગુંજતા હતાં. વરરાજા શોમને મિત્રો સાથે આવતો જોઈ સહજભાવથી બધાં તાલીઓથી વધાવતા તેના તેજસ્વી સ્વરૂપ સામે અહોભાવથી જોઈ રહ્યાં. શોમની સફેદ શેરવાની પર સોનેરી અને નીલા રંગનું ભરતકામ કરેલું હતું. છ ફૂટ ઊંચો, ગોરો વાન અને ઘુંગરાળા વાળમાં જાણે શોમે બધાંનું મન હરી લીધું. શોમ મંડપમાં રાજવી ખુરશી પર ગોઠવાયો, સ્ટિવ અને આરી તેની પાછળ ઉભા રહ્યા. વૈદ્યજીના આમંત્રણથી કન્યાનું આગમન જાહેર થયું.

એ સમયે, સર્વ મંગલ માંગલ્યે… મધુર મંત્રોથી વાતાવરણ પુલકિત થઈ ગયું. અંજલિ તેની સખીઓ સાથે આવતી દેખાઈ અને શોમ સહિત બધાં ઉમંગથી આવકારવા ઊભાં થઈ ગયા. અલતાથી શણગારેલા ચરણો પર બાંધેલી સોનેરી ઝાંઝરીના મીઠાં ઝણકાર સાથે અંજલિ મંડપ તરફ આગળ વધી. શોમની સાથે નજર મળતાં ક્ષણભર એ થંભી ગઈ…  

આંખોથી આંખની હલચલ સંકેતમાં
 હોઠની કળી હસી રોમાંચિત અંકમાં
હૈયાના સ્પંદનનો કંપ રોમ રોમમાં
મંગલ મિલન સર્વ સૃષ્ટિ આનંદમાં

સિતારના મંજુલ અવાજ અને સખીના સ્પર્શે અંજલિનું ધ્યાન ખેંચ્યું અને તે આગળ ચાલી અને શોમની બાજુમાં બેઠી. હસ્તમેળાપ હિંદુ વિધી પ્રમાણે કર્યા પછી વૈદ્યજીએ કહ્યું કે, “ચાર ફેરા માટે અંજલિએ ચાર શ્લોક આપ્યા છે તે બોલાશે. તમે સાંભળશો કે આ વર-કન્યાને વચનોના બંધન માન્ય નથી. શોમ અને અંજલિ અગ્નિની સાક્ષીમાં પહેલા ફેરામાં તન, મન અને ધનનું સ્નેહ સમર્પણ કરે છે…બીજા ફેરામાં સદકર્મોમાં સદા સાથ રહી જનકલ્યાણના કર્મોમાં ઉભયનો સાથ માંગે છે…ત્રીજા ફેરામાં કુટુંબ-પરિવારની સેવામાં સમાન ભાવની અપેક્ષા રાખે છે…અને ચોથા ફેરામાં પોતાનાં બાળકોના ઊછેરમાં સર્વસ્વ અર્પણ કરવાનો નિશ્ચય કરે છે.” મંગળ ફેરા પૂરા થતાં વૈદ્યજીએ કહ્યું, “શોમ અંજલિને કંઈક કહેવા માંગે છે.”

શોમ અંજલિ તરફ ફર્યો અને તેનાં બન્ને કોમળ હાથ પોતાના હાથમાં લઈ બોલ્યો, “મારી પ્યારી અંજલિ, આજે આપણા મિલનથી આપણે બે મટી એક થશું તો પણ હંમેશા પોતાના અસ્તિત્વમાં મુક્ત રહીશું. મને તારામાં અનન્ય વિશ્વાસ છે, જેને હું કોઈ વચનોના બંધનમાં બાંધવા નથી માંગતો. આપણી વચ્ચે મિત્રતા, સ્નેહસંબંધ અને સ્વતંત્રતા અબાધ્ય રહેશે. મારો પ્રેમ સમય સાથે પ્રબળ બનશે. અંજલિ! મારા જીવનપથમાં તારા સાથને હું મારું અહોભાગ્ય માનું છું.” અને શોમે નમીને અંજલિના ગાલ પર ચૂમી કરી…સ્વજનોએ તાળીઓના ગડગડાટથી તેમને વધાવી લીધાં.

લગ્ન પછી મિજબાનીની રાહ જોવાઈ રહી હતી ત્યારે આ અવનવી લગ્નોક્તિ વિષે આગળ ચર્ચા ચાલી. શોમ અને અંજલિ પોતાની લાગણીઓ, અરમાનોને વચનનું બંધન લાદવા નહોતા માંગતા એ ચર્ચાનો વિષય રસપ્રદ બની ગયો. અંજલિ અને શોમને ઘેરીને બેઠેલાં મિત્રમંડળે સવાલ કર્યો. અંજલિએ વૈદ્યજીને આમંત્ર્યા,

“બાબા, તમે આ બિનઅનુભવી મિત્રોને સમજાવો કે અમારો આશય શું છે!”

“આપણે વર્તમાનમાં જે ભાવથી વચનો આપીએ તે આજને માટે તથ્ય છે. જીવનસફરમાં ભાવ બદલાય પણ વચનના બંધનને લીધે તમારે એ સાથ નિભાવવો જ પડે…તે વાતનો અંજલિ અને શોમને અર્થ નથી લાગતો. તે બન્નેને શ્રધ્ધા છે કે તેમનો સાથ અતૂટ છે. જે પ્રેમને વચનોમાં જકડવો પડે તે વ્યવહાર છે, પ્રેમ નહીં.” વૈદ્યજીએ સમજાવ્યું. “હું એક સલાહ આપું કે કોઈ પણ પરિસ્થિતિમાં પતિ-પત્ની ઉભય સાથે સન્માનથી વર્તે.” સૌ ધ્યાનથી સાંભળી રહ્યાં.

“ચાલો, જમવાનો સમય…” ની બૂમ સંભળાઈ અને ‘ઓહો’ અને ‘આહા’ ગરમ ગરમ જલેબી આવતા બધાં મીઠા સ્વાદમાં મગ્ન થઈ ગયાં.

પંખીનો મેળો વિખરાયો અને હ્યુસ્ટન જવા માટે ડો.રમેશ, માહી અને સાથે અંજલિના મમ્મી પણ રવાના થયા. નવદંપતી, ગોઆથી નીકળી પંડિચેરી જઈને અંજલિના સહાધ્યાયી અને ગુરુજનોને મળીને પછી હ્યુસ્ટન ગયા.

બે સપ્તાહ પછી હ્યુસ્ટનમાં અત્યંત ઉમંગથી, શોમ અને અંજલિના લગ્નની ભવ્ય ઉજવણીની યોજના કરવામાં આવી હતી. મોટો હોલ ભારતિય ઝલકથી શણગારેલો હતો. તેમાં વળી નામી પિયાનો વગાડનાર હાજર હતા. અનેક ઉમદા ડોક્ટરો, મિત્રો અને સહકાર્યકર્તાઓ હાજર હતા. દેશી અને અમેરિકન શાકાહરી ખાણું હતું. અને છેલ્લે ગીત, સંગીત અને નૃત્ય મોડી રાત સુધી ચાલ્યું.

અંજલિનું જોષી પરિવાર સાથે પુત્રવધૂ તરીકે રહેવાનું બહુ સહજ હતું. જ્યાં સંવાદિતા હોય ત્યાં સ્વર્ગ વરતાય છે. વર્ષોના વહેણમાં, શોમ અને અંજલિ, તેમનાં કામની સફળતા અને નિષ્ફળતામાં અડગ સાથીદાર રહ્યાં. તેમનાં ત્રણ બાળકો, દાદા-દાદી અને નાનીના સ્નેહની છાંવમાં ઉછરી રહ્યાં હતાં.

આવ આપણે એક ઘર એવું બનાવીએ,
જ્યાં સ્નેહની છતછાંવ હો, શ્રધ્ધાની ભીંત હો, ભરોસાની ભોમ હો,
આવ આપણે એક પરિવાર એવો સજાવીએ,
 જ્યાં સંવાદીત તાલ હો, પ્રીતિનાં ગાન હો ને મોટાનું માન હો.
——-સમાપ્ત.

‘ઊર્મિલ સંચાર’ નવલિકા, મારી નવલકથા ‘ફ્લટર ઓફ વિંગ’ની કથાવસ્તુ પર આધારિત છે. ગુજરાતીમાં નવલિકા  લખવાના પ્રોત્સાહન માટે સાહિત્ય રસિક મિત્રોનો આભાર. મારી અંગ્રેજીમાં, Flutter of Wings…a poetic novel by Saryu Parikh is open to read on,  https://saryu.wordpress.com

painting: DKP

જીવન સાઇકલ

જીવન કેરી સાઇકલના, હું ને તું બે પૈડા,
એકમેકની આગળ-પાછળ સંગાથીના હઇડા.

રોજ રોજની રામાયણમાં મુજને ટેકો આપે,
વેરાયેલી લાગણીઓ તું સંકોરીને રાખે.

ચઢાણ ઊંચું, ખડબડ રસ્તો, જ્યારે મુશ્કેલ લાગે,
ઉતાવળે જો આગળ ખેંચું, બ્રેક દઈ સંભાળે.

ખેંચતાણ ને અમતલ સમતલ પૈડા ફરતાં જાયે,
કસી કસીને સો ટચ સોનું મને કરી ઝળકાવે.
———

A Poem for Him

Since we cosigned in the race of this life cycle,
We have been two wheels of the same bicycle.

You lead me through the seven set circles,
Each has been conjured with many miracles.

The loyalty and longing intertwine hearts,
The routines and the duties tug us apart.

Your foot on the brake and steady navigation
have guided our lives without deviation.

In life’s uphill journey, I follow when you roll,
If you slip into reverse, I cruise and control.

The push and pull, check and balance,
A keen, kind critique brings the best out of me.

A good spouse, a great father, a superb grandfather,
I hope and wish the ride goes far and farther.
——-
For Dilip…on May 19^TH1969…with TLC…Saryu

વાંસળી…લેખિકા, રેખા સિંધલ

“વાંસળી મૂક હવે એક બાજુ, ભણીશ નહી તો અમારી જેમ ખેતરમાં મજૂરી કરવી પડશે.” પિતાનો આ આદેશ પાળ્યા વગર નવ વર્ષના મિહિરનો છૂટકો ન હતો.

વાંસળી જ નહી સંગીતના બધા જ વાજીંત્રો મિહિરને  શિશુકાળથી ખૂબ જ પ્યારા પણ ગામડાં ગામમાં અન્ય વાજીંત્રોનો તો સ્પર્શ પણ દુર્લભ! ક્યારેક કોઈક ભજનમંડળી આવે ત્યારે જ જોવા સાંભળવા મળે! મંદિરની ઝાલર એનું દીલ ડોલાવી દે અને વાંસળી સાથે દોટ મૂકીને વાંસળીવાળાના ઓટલે બેસી એની વાંસળીના સૂર સાથે સૂર મીલાવવા એનું મન તલપાપડ થતું પણ અભ્યાસ મૂકીને જવાય જ નહી ને!

“આ મિહિરને તો અમારે ડોકટર બનાવવો છે.” પિતાના સ્વપ્ન સાંભળીને એને પુરૂં કરવા એ મથ્યા કરતો અને વાંસળી પર ધૂળ ચઢ્યા કરતી. પછી તો વાંસળી, એની સાથેના બાળપણના સંભારણા, મિત્રોની મજાક, બાપાના ઠપકા અને શેરીની ધૂળ બધું દૂર થતું ગયું. પહેલાં પિતાના અને પછી પત્નીના સ્વપ્નો પૂરા કરવામાં સંગીત પ્રત્યેનો પ્રેમ હ્રદયમાં ઊંડે ધરબાઈ ગયો.  વર્ષોના વ્હેણમાં પૈસા ભેગા થતા ગયા અને જીંદગી ખર્ચાતી ગઈ.

પ્રતિષ્ઠીત ડોકટરની વ્યસ્ત જીંદગીમાં ભૂલાયેલ વાંસળીના સૂર દૂર નીકળી ચૂક્યા હતા. નાનકડા શહેરની મોટી શેરીના કાટખૂણે આવેલ નિદાનકેન્દ્રમાં એમનો વ્યવસાય ધમધોકાર ચાલતો હતો. એક દિવસ  બહાર નીકળીને રોજીંદા ક્રમ પ્રમાણે તેઓ કારમાં બેસવા જતા હતા ત્યાં સામેની દુકાન પાસે ઉભેલા નવ વર્ષના એક બાળક પર તેની નજર પડી. એના હાથમાં વાંસળી જોઈ પગ થંભી ગયા. બાળપણનો મિહિર જાણે એ તરફ જવા પ્રેરતો હતો. બાળક પાસે જઈને એણે ખૂબ પ્રેમથી  પૂછ્યું, “આ વાંસળી મને આપીશ?”

બાળકે એના હાથમાં વાંસળી મૂકી અને મિહિર બદલામાં રૂપિયાની મોટી નોટ આપી પૂછ્યું, “ ચાલશે?” બાળકે હકારમાં માથું ધૂણાવ્યું.

પાછા વળીને કારમાં બેસતા પહેલાં જ વાંસળીને એમણે હોઠ પર મૂકી. જમણી બાજુથી આવતી એક કારનો એમને ધક્કો લાગ્યો અને ઓચિંતી બ્રેકની ચરચરાટી ભરી ચીસમાં વાંસળીના સૂર ડૂબી ગયા…પણ એક જ ક્ષણ અને ડોક્ટર બચી ગયા. વાંસળીએ એમને જીવતદાન આપ્યું હતું ને! રોમેરોમમાંથી નીતરતા આનંદ સાથે કારની સીટ પર બેસી ડ્રાઈવરને ગાડી હંકારવાની સંજ્ઞા આપી મિહિરે વાંસળી વગાડવાનું ફરી શરૂ કર્યુ.
———

કાળચક્ર             રેખા સિંધલ

તરસનો દરિયો પી અને પ્યાસ બુઝાવી આશની

ભુખની જ્વાળાને ઠારી નકોરડાં ઉપવાસથી

કામની તડપને ઝડપથી વાળી કાર્યોમાં અંતે,

ઈચ્છાઓના સ્મશાનમાં, સળગતી રાખના ઉજાસમાં

ભૂત કહે ભાવિને, તારી સંગાથે આજ આનંદ ભયો

પણ પળમાં જ હું  થયો નાનો, તું સદાય મોટો

તું પલટતો હું માં અને થાય ક્ષીણ ક્ષણે ક્ષણે.
———–

જ્યારે પ્રયત્નો ઓછાં પડે ત્યારે સમર્પણ અને સ્વીકારનો ભાવ આવી જાય છે.
ભૂતકાળ યાદ કરી ભવિષ્ય થોડો સમય આનંદ પામે, પરંતુ ભવિષ્યની ચિંતાઓ મોટું સ્વરૂપ લઈ લે છે.
ભૂતકાળ- તું અને ભવિષ્ય -હું, ભૂતકાળ ક્ષીણ થતો જાય અને ભવિષ્ય પ્રાધાન્ય લે છે.
રેખા સિંધલ…અક્ષયપાત્ર/Axaypatra
——————————————————————————————-

               યાદ ન કરાવ….સરયૂ પરીખ

નહીં રે કરો મારા કાન્હાની વાત,
દિલના દરવાજેથી વાળી લ્યો વાત,
 આરત અક્ષરની ના એને વિસાત,
    સખી! નહીં રે કરો મારા કાન્હાની વાત…..

ઉધ્ધવજી આવ્યા ને લઈ ગ્યાં અમ પ્રાણ,
હવે એની લગનીના ચાલ્યાં લખાણ,
 રહેવા રે દયો હવે એના વખાણ,
 સખી! નહીં રે કરો મારા કાન્હાની વાત…..

રુકમણી બોલાવે દોડી ગ્યા ક્‍હાન,
હવે એની પ્રીત્યુની ત્રિલોકે જાણ,
આકરી રે સુણવી એ અપહરણ ક્‍હાણ,
 સખી! નહીં રે કરો મારા કાન્હાની વાત…..

વાતને વિસારૂં ઘાવ મ્હાણ રે રૂઝાય,
આંખોની ઓઝલમા નીર જઈ સૂકાય,
જીવ મારો રહી રહીને કળીયે કપાય,
 સખી! નહીં રે કરો મારા કાન્હાની વાત…..

એંધાણી આજ લહે ધ્યાન મારૂં બ્‍હાર,
અષાઢી અંબર ઝળુંબે મારે દ્વાર,
‘તારો છું‘ કહીને આલિંગે ઘનશ્યામ,
  સખી! વ્હાલપ વિભોર સુણું કાન્હાની વાત…..
———
કોલેજમાં ભણતો અને નવા સંબંધોમાં ખોવાયેલો દીકરો ઘેરથી જાય પછી માતાનું દર્દ કેવું હોય! અને એક હેતભર્યા બોલથી માને કેવી રીતે જીતી લે છે…
પ્રતિભાવઃ તમારી કૃષ્ણની કવિતા ખરેખર અનોખી, અનેરી છે, અને મને અત્યંત પ્રિય છે. Dr. P. A. Mevada

http://”જાહ્‍નવી સ્મૃતિ” ૨૬મું, કવયિત્રી સંમેલન, શિશુવિહાર, ભાવનગર.

કબીર
{સવૈયા}

એક સવારે સૂરજ ઊગ્યો, સોનાવરણી ધરતી થાય,
કલ્લોલે સરિતાનાં પાણી, નીરવતામાં એકલ ગાય,
અતિ ટાઢ છે કડકડતી ને લોક હજુ ના આવે-જાય,
એક અભાગી નારી ત્યારે બાળક તેડી નદીએ જાય.

નૈન ઉદાસી નીર ભરેલાં, વેદન એની  અપરંપાર,
સાત સાત  શિલાનો જાણે  હૈયે  એને  બેઠો  ભાર,
ઉદર ધરી આરાધન કીધું, કેમ વિછોડું એને આજ?
કોણે કાળા કાનૂન કરિયા, નારી-જીવન હણવા કાજ?

અંતરમાં અંધારું ભાસ્યું, દિશા ડગવા  લાગી  છેક,
કાળ સમી વિકરાળ વાયકા  દ્રષ્ટિ સામે આવી નેક;
નદી-કિનારે  ઝાડ કરેણી,  નાનું સરીખું  ઊભું એક,
પાસે  પ્રાણ-પથારી  કીધી કબીરજી  પોઢાડ્યા છેક.

પથ્થર પોચી કરી પથારી   માતાએ પોઢાડ્યા પૂત,
જાણ હતી ના જગને કે આ સંત પધાર્યા છે અદભૂત,
સૂરજ સાખે પાણી  ભરવા આવી એક સુભાગી નાર,
અંક  ધરીને  હૈયે  ધરિયા ચાલી લઈને કરમાં બાળ.

કોના જન્મ્યા? કોના જાયા? કોણે  એને પાયાં દૂધ?
હું ના જાણું,  હું તો જાણું  સંત મહંતા એ અદ્‍ભૂત.
સંત કબીરા સલામ તમને, વાણ વિના શું બોલું છેક?
નમું નમું,  હે પ્રાણ પ્રભુના, નમું તમારી  જીવન-ટેક.
                                ——–      ભાગીરથી મહેતા. જાહ્‍નવી.

ભાગીરથી મહેતા. જાહ્‍નવી
અનેક બહેનોમાં સાહિત્યપ્રેમ અંકુરિત કરે છે તે, “જાહ્‍નવી સ્મૃતિ” કવયિત્રી સંમેલન, શિશુવિહાર સંસ્થા, ભાવનગરમાં દર વર્ષે યોજાય છે જેમા કોઈ પણ બહેન ભાગ લઈ શકે છે. તે ઉપરાંત, દરવર્ષે એક કવિયત્રીનું વિશેષ સન્માન ભાવનગરના મેળાવડામાં કરવામાં આવે છે. mail@shishuvihar.org chairman@glsbiotech.com ૧૯૯૪ની સાલથી શરૂ થયેલ ભાગીરથીના સ્નેહનું ઝરણું હજુ પણ અસ્ખલિત વહે છે. આજે મારા બાને યાદ કરતા કલારસિકોને જોઉં છું,  ત્યારે મને એ દિવસોની યાદ આપે છે જ્યારે  કવિતાની રજુઆત કરવા, બધી હિંમત ભેગી કરીને, સફેદ ખાદીની સાડી પહેરેલાં, જાજરમાન બહેન ભાગીરથી બોલવા ઊભાં થતાં……સરયૂ મહેતા-પરીખ
————————————–

                    કાગળ      રસિક મેઘાણી
તને એથી મોડો મળેલો છે કાગળ
વિચારી વિચારી લખેલો છે કાગળ
કદી થાકશું ના  અમે વાંચી વાંચી
 તમારા  જો હાથે લખેલો છે કાગળ

છતાં પ્રેમની  એમાં  ધારા વહે  છે
ભલે એ શિકાયત ભરેલો છે કાગળ
અમે લખતા લખતા, તમે વાંચી વાંચી
ઉભય અશ્રુથી તર કરેલો છે કાગળ

બધી યાદ તારી લખેલી છે  દિલમાં
વગર વાંચે એથી પડેલો છે કાગળ
તમારી અમે વાટ જોઈ છે જાણે
યુગો યુગ સુધી વિસ્તરેલો છે કાગળ

હવે એમાં કાંઈ નથી લખવા જેવું
બધુંયે લખીને ભરેલો છે કાગળ
‘રસિક’ થોડા શબ્દો લખી છોડી દીધું
ઘણું લખવા માટે બચેલો છે કાગળ.
                                      ——    કાવ્યસંગ્રહ ‘શુષ્ક લાંબા મારગે’ ‘૦૨

સ્વ.રસિક મેઘાણી, અબ્દુલ રઝ્ઝાક. ૧૯૪૬-૨૦૨૦. રાજકોટમાં જન્મ અને પાકિસ્તાનમાં રહેવાનું થયું. ૨૦૦૨ મે મહિનામાં, હ્યુસ્ટન-સાહિત્ય સરિતાની એક બેઠકમાં રસિક મેઘાણીએ ગુજરાતી વ્યાકરણ સમજાવી, આગ્રહ સાથે, ‘સરયૂબેન,આવતી બેઠકમાં કંઈક લખી લાવજો,’ એવો મીઠો હુકમ કર્યો. તેથી મેં લખ્યું…,             
 “અન્યના બાંધેલા માળખામાં કલા પૂરવી ગમતી નથી,
             અમે તો ડોલન શૈલીના અનુરાગી, દલપત છંદ બંધી ગમતી નથી.” …ત્યારથી અંતરનો સાહિત્યિક જીવ સળવળી ઉઠ્યો. શ્રી વિજય શાહ અને મેઘાણીભાઈના પ્રોત્સાહનથી ઘણાં સભ્યો લખતા થયા.
———–

                  નૂતન આનંદ     કવિ.ચંદ્રકાન્ત દેસાઈ

આ જીવન સરોવરમાં હોય ભલેને પંકિલ માલિન્ય,
પણ એમાંય પ્રગટાવવું છે અનુપમ પદ્મ;
જેની મધુર સૌરભથી ભરી દેવી છે સમગ્ર સૃષ્ટિને,
જેનું સૌંદર્ય સૃષ્ટિના અણુએ અણુને આકર્ષે,
અને તેમા કોઈ અદભૂત નૂતન સૌંદર્યનો સંચાર કરે,
વળી તેમાં થી ઊડતી રહે દિવ્ય નાવિન્યની પદ્મરેણુ.
જે અવકાશમાં સર્વત્ર પ્રસરી જઈ
પ્રગટાવે નૂતન ચિદાનંદના નિરવધિ ઓઘ.
                                             ——  કાવ્યસંગ્રહ ‘કાવ્યાંજલિ અને ગઝલાંજલિ’

સાહિત્યપ્રેમી સર્જક, શ્રી.ચંદ્રકાન્ત દેસાઈનું બહોળું લખાણ છે. આ કાવ્યાંજલિ-સંગ્રહ તેમના પ્રિયતમા પત્ની સ્વ.ચંદ્રકાંતાને યાદ કરતા સર્જાયેલ છે. શુભેચ્છા સાથ નમસ્તે.
વધુ પરિચય માટે cpDesai1@yahoo.com New Jersey.
————-

https://saryu.wordpress.com/

ઊર્મિલ સંચાર…સરયૂ પરીખ પ્રકરણ ૯ પતંગાદ્વીપ
http://મિત્રો સાથે વાતો. ઊર્મિલ સંચાર નવલિકા પ્ર.૯ સરયૂ પરીખ

માહીએ તે રાત્રે બ્રેઈન ટ્યુમરની સર્જરી નહીં કરાવવાનું નક્કી કરી લીધું અને ઘેર આવી ગઈ. તેણે અંજલિ સાથે વાત કરવા ગોઆ ફોન જોડ્યો. “અંજલિ, મેં નિર્ણય લીધો ત્યારે વિચારો સ્પષ્ટ હતા, પણ હવે ગભરામણ થાય છે. નબળાઈ કે ચક્કર જેવું લાગે ત્યારે થાય કે સર્જરી કરાવી લીધી હોત તો…આવી અસ્થિર માનસિક હાલત છે.” માહી પરાણે હસી.

“આંટી, એક શ્રધ્ધા રાખો કે તમને એ સમયે જે યોગ્ય લાગ્યો તે નિર્ણય લીધો. હવે તેનું જે પરિણામ આવે તેનો સ્વીકાર કરી હિંમતથી સામનો કરવો, એ એક જ વિકલ્પ છે. અને તે માટે સંપૂર્ણ શક્તિ સંગઠિત કરી રાખો. થોડો સુધારો થયો છે તેમ વધારે સુધારો પણ થવાની શક્યતા ખરી ને? તમને એટલા બધાની પ્રાર્થનાની ઉર્જા મળી રહી છે કે આ બિમારીમાંથી તમે જરૂર સ્વસ્થ થઈ જશો. વ્હાલ સાથ પ્રણામ, મોમ!” અને માહી સૂરજમુખી સમી ખીલી ઊઠી.

સમયના  હોઠ  પર   આયુનું   ગીત,
 પળપળના તાર પર અદભૂત સંગીત,
વિધવિધ  વર્ષોનો  શ્રાવણ ઝરમરશે,
 કૃતાર્થ મન ઝીલજે આનંદ ઘન વરસે.

શોમ નવેમ્બરમાં લગ્ન નક્કી કર્યા પછી ફરિયાદ કરતો હતો, “હજી તો ચાર મહિનાની વાર છે.” અને આ વાત પર મિત્રોને મજાક કરવાનો, શોમને ચીડવાવાનો મોકો મળી ગયો. નીનાને નાના અયનને ભારત લઈ જવાની ચિંતા હતી પણ ગોઆમાં જ બધો સમય રહેવાનું જાણી તેને રાહત લાગી. સમયની ગતિ અને આશામય દિવસો દોડી રહ્યાં હતાં. માહીનું સ્વાસ્થ્ય સારું થઈ રહ્યું હતું.

નવેમ્બર મહિનો આવતાં એક મહિનાની રજા લઈ શોમ અને તેનાં માતા-પિતા મુંબઈ આવી પહોંચ્યા. પ્રવાસ દરમ્યાન માહી રમેશને કહી રહી હતી, “મારો ભાઈ અને હું નાનપણથી સાથે ને સાથે…એટલાં નિકટ હતાં. સ્થળ અને સમયના અંતરને લીધે જાણે અમારું જોડાણ તૂટી ગયું છે. બીજુ કારણ એ છે કે તમને ભાઈએ સ્વીકાર્યા નથી અને તમે એ વિષય કોઈ પ્રયત્ન નથી કર્યો. તેને મારા લગ્નથી બધી રીતે ખોટ મળી છે. હું દૂર જતી રહી અને તેને તમારામાં સહોદર ન મળી શક્યો.”

“તારી વાત સાચી છે, પણ અમારે કોઈ વિચારોનો તાલમેલ નથી. આ વખતે પ્રયત્ન કરીને તું એને મનાવી લે જે.” રમેશને પોતાની સંબંધો સાચવવાની ન્યૂનતાની ખબર હતી, પણ એમાં ફેરબદલી કરવાની પરવા ન હતી. માહી વિચારી રહી…પુરુષની લાક્ષણિકતા! પોતાને જ પ્રયત્ન કરવો પડશે તેમ વિચારીને બીજે દિવસે સવારમાં જ ભાઈ-ભાભીને ઘેર માહી આવીને ઊભી રહી. ધીમે ધીમે મનની વાતો સ્પષ્ટ થઈ અને ફરી સરળ સંબંધોની મહેક પ્રસરી. માહી ઘેર આવી કે તરત શોમે કહ્યું, “મમ્મી, મને જગાડવો હતો ને, હું પણ તમારી સાથે અબ્બાસમામાને મળવા આવત.”

માહી બોલી, “હાં તને યાદ કરતા હતા. આપણે કાલે એમને ત્યાં જમવા જવાનું છે ત્યારે બધાંને મળી શકીશ.”

મુંબઈમાં, ન ચાહવા છતાંય, માહીનાં કેન્સરની વાત થોડાં સગાઓ જાણી ગયા હતાં. કંકોત્રી આપવા જાય ત્યારે એવાં પ્રશ્ન અજ્ઞાન લોકો પૂછતાં, “તમને કેન્સર થયું હતું, તો એ ચેપી રોગ તો નથી ને?” માહી ટૂંકમાં ‘ના’ કહી શાંત થઈ જતી. અજ્ઞાની સામે આરસી અર્થહીન રહેતી હોય છે.

શોમની ગોઆ જવાની આતુરતાનો અંત આવ્યો અને તેઓનું આશ્રમમાં આગમન થયું. “અંજલિ ક્યાં છે?” શોમનો સવાલ માહીએ કરી આપ્યો. “ક્લિનિકમાં હમણાં જ કામ પૂરું થયું તેથી અમારા રહેઠાણ પર તૈયાર થવા ગઈ છે.” અંજલિનાં મમ્મી, મંજરીએ જણાવ્યું.

શોમ ધીમેથી પાછે પગલે નીકળી ગયો અને કોઈને પૂછીને અંજલિનું રહેઠાણ શોધી કાઢી, બારણા પર ટકોરા માર્યા. આછો અવાજ સંભળાયો, “કોણ છે?” …“જેની તું રાહ જોઈ રહી છે…તે.”

અંદર થોડી હલચલ પછી બારણું ખુલ્યું અને રેશમી ગાઉનમાં લપેટાયેલી સદ્યસ્નાતા અંજલિ, ભીને દેહ ને ભીને કેશ શોમની બાંહોમાં લપાઈ ગઈ. મનોરમ લાગણીમાં ઓતપ્રોત, બન્ને પ્રેમી-પંખીડા ક્ષણો માટે અગમ આશ્લેષમાં ખોવાઈ ગયાં. “હવે તું ક્યારેય મારાથી દૂર ન જતી.” શોમનો મીઠો મનરવ અંજલિનાં કાનમાં ગુંજ્યો.

“તું મારી જીવનદોરી છે,” કહેતાં અંજલિની આંખોમાં આનંદના આંસુ આવી ગયા. પળો વીતી ગઈ અને છેવટે, બન્નેની રાહ જોવાઈ રહી હશે એ ખ્યાલ સાથે અંજલિ તૈયાર થવા લાગી અને શોમ તેની દરેક હિલચાલ મસ્તીભર્યો જોતો રહ્યો.

“અંજલિ બે દિવસ પછી અમેરિકાથી બધાં આવશે. તેથી આવતીકાલે તને એક ખાસ જગ્યાએ લઈ જવાની છે, તેથી સવારના આઠ વાગે તૈયાર રહેજે.” શોમ બોલ્યો.

“ભલે, હું તૈયાર રહીશ, પણ ક્યાં જવાનું છે?”

“એ મજાની ખાનગી વાત છે…” અને શોમે બહાર નીકળતા પહેલાં અંજલિને ફરી બાથમાં લઈ લીધી.

બીજે દિવસે સવારમાં નીકળીને જે તરફ જઈ રહ્યાં હતાં, તે ઉપરથી અંજલિએ અટકળે બે ચાર નામ કહ્યાં.

“આપણે Butterfly Beach પર જઈ રહ્યાં છીએ.” શોમે જણાવ્યું.

“ઓ’ એકદમ સુંદર જગ્યા છે તેવું સાંભળ્યું છે. અરે! પણ ત્યાં જવાનું તો બહુ મુશ્કેલ છે.”

“ડો.શોમ માટે અશક્ય નહોતું. મેં હ્યુસ્ટનથી જ એક જેકબ નામનાં એજન્ટ સાથે બધું નક્કી કરી લીધું છે. બસ, તું પતંગિયાને પકડવા માટે સજ્જ થઈ જા.” શોમે દૂર રાહ જોતા જેકબને નજીક બોલાવ્યો. એક નાની શણગારેલી હોડીમાં બન્ને ગોઠવાયાં અને જેકબે હોડી ચલાવાવાની સાથે પતંગિયા- કિનારાની વાતો કરવાની શરૂ કરી. “એક નાના દ્વીપ જેવી જગ્યા કુદરતી રીતે બની ગઈ છે…જ્યાં જવાનું મુશ્કેલ હોવાથી બહુ ઓછા સહેલાણીઓ જતા હોય છે. તમે ત્યાં ન જોયા હોય તેવા રંગબેરંગી પતંગિયા જોશો.”

સુંદર દરિયો અને ખુશનુમા મોસમ તેમાં અલબેલા સાથી સાથે અંજલિનું દિલ ગાઈ ઊઠ્યું.

ઉરે આશા ને આનંદની ઝૂલે લાગણી,
ઊઠે ભરતી ને ઓટની ભુલભુલામણી,
પતંગાની પાંખ  સમાં મધુર વાયદા,
વિમલ વાયે વસંતના રસિક વાયરા,

“અહીં સાગર પાસે કોઈ આવે અને કોરા રહે ખરાં?” અંજલિએ પાણીની છાલક શોમને મારી. પછી તો શોમ તેને છોડે! ભીના ભીના દિલ તેવા જ ભીના તેમનં વસ્ત્રો થઈ ગયાં.

તનમાં ધ્રુજારી ને શીતળ પવન,
 ધડકનમાં ઉષ્માની ભીની અગન,
 ગોરંભીલ  ગાન  અંતરમાં ગહન.
 નેહનાં  લહેરિયામાં  હૈયા મગન.

પ્યારભરી ગોષ્ઠિ અને મનગમતી જાફત પછી પતંગિયાને પકડી, ને પછી છોડી દેતાં બાળપણ જાણે ફરી ડોકિયું કરી ગયું. છેલ્લે, ઢળતાં સૂરજને યાદોની પૂંજીમાં ઊમેરી, સાંજની પ્રાર્થના પહેલાં શોમ અને અંજલિ આશ્રમમાં પાછાં આવી ગયાં.

મહેમાનો અમેરિકાથી આવી ગયાં. પછી મુંબઈથી મોટાકાકા અને થોડા સગાઓ આવ્યા. શોમના અબ્બાસમામા અને માસી વગેરે પણ આવી ગયાં. અંજલિનાં દાદાજી તેમના ગામડેથી એકલા તો મુસાફરી ન કરી શકે તેથી તેમના યુવા ભત્રીજાને મદદ માટે સાથે લઈને આવ્યા હતા. અંજલિનાં મમ્મીએ બધી વ્યવસ્થા કરી આગ્રહપૂર્વક બોલાવ્યા હતાં. અંજલિનાં પ્રતિભાશાળી વાગ્દત્ત શોમને મળી દાદા ખુશ થઈ ગયા.

બીજે દિવસે સંગીત-સંધ્યાનો જલસો ચાલુ હતો. ગુજરાતી ગરબા અને ડિસ્કો-ડાન્સ સાથે જોશીલા વાજિંત્રો વાગી રહ્યા હતા. અંજલિના દાદા એક બાજુ ‘ઘરડી આંખે નવાં તમાશા’વાળા ભાવ સાથે જોઈ રહ્યા હતા. શોમના મામા વડીલને મળવાના આશયથી પાસે આવ્યા અને બોલ્યા, “નમસ્તે દાદાજી. હું શોમનો મામા છું.”

“ઓહો! તમને મળીને આનંદ થયો.” દાદાજી માનપૂર્વક બોલ્યા, “ક્યાંથી આવો છો? શું નામ?”

“અમે મુંબઈથી આવ્યા છીએ. મારું નામ અબ્બાસ છે.” અબ્બાસમામાએ જવાબ આપ્યો.

દાદાનો ચહેરો નામ સાંભળી ઉતરી ગયો… “માનેલા મામા હશો.”

“હું શોમનો સગો મામો છું.”

“…સગ્ગો?” કહેતા દાદાની ચહેરાની રેખાઓ તંગ થઈ ગઈ. તરત ભત્રીજા સામે ફરીને ઉંચા અવાજે બોલ્યા, “મંજરીવહુને બોલાવ. આવાં લગ્ન નહીં થવા દઉં, હરગિજ નહીં.” અને ભત્રીજો અંજલિનાં મમ્મીને બોલાવવા દોડ્યો.
——–
આવતા રવિવારે પ્ર.૧૦. ‘ઊર્મિલ સંચાર’ નવલિકા, મારી નવલકથા ‘ફ્લટર ઓફ વિંગ’ની કથાવસ્તુ પર આધારિત છે. ગુજરાતીમાં નવલિકા  લખવાના પ્રોત્સાહન માટે સાહિત્ય રસિક મિત્રોનો આભાર. મારી અંગ્રેજીમાં, Flutter of Wings…a poetic novel by Saryu Parikh is open to read on,  https://saryu.wordpress.com
——–
રંગોળી .. ઈલા મહેતા

ઊર્મિલ સંચાર…નવલિકા પ્ર.૮ સરયૂ પરીખ

           પ્રકરણ ૮.  ખુશહાલી

બે ચાર દિવસો આમ આનંદના નશામાં પસાર થઈ ગયાં. નવેસરથી અંજલિના મમ્મી સાથે શોમનો પરિચય કરાવવામાં આવ્યો. વૈદ્ય ભાણજીના મુક્ત હાસ્ય અને આશિર્વાદનો શોમને અવાનવાર લાભ મળવા લાગ્યો.

બે સપ્તાહને અંતે નીના, રૉકી અને અયન હ્યુસ્ટન આવ્યાં. માહીના ચેકઅપનો સમય નજીક આવી રહ્યો હતો. એ સાંજે માહીની તબિયતની ચર્ચા થયા પછી, શોમ અને અંજલિનાં ભવિષ્યની વાતો થવા લાગી.

“શોમ, તેં અંજલિ માટે કંઈક વિશેષ કર્યું કે નહીં?” નીના બોલી.

શોમ મૂંઝવણમાં પડી ગયો, “શું કરું?”

“શોમ, સગપણની રસમ બાકી છે ને તો એ વિષે વિચાર.” રૉકીએ સૂચન કર્યું.

માહી અને રમેશ આઇસક્રીમ લઈને પૅટિઓમાં આવ્યાં અને બધાં વાતો ભૂલીને ખાવામાં મશગૂલ થઈ ગયાં. શોમ ઊઠીને ઘરની અંદર ગયો. થોડીવારમાં લગભગ દોડતો બહાર આવીને કહે, “બધું ગોઠવાઈ ગયું. ગોઆમાં વૈદ ભાણજી સાથે ગુપ્ત રીતે વાત કરી લીધી છે. આ રવિવારે મુંબઈથી મોટાકાકા અને પરિવાર, દાદીએ મારે ખાતે આપેલી એક અમૂલ્ય વીંટી લઈને, ગોઆ જશે.

“હાં મને યાદ છે, મોટાકાકાએ કહ્યું હતું કે, માયાના કપટ પછી, શોમને યોગ્ય સાથી મળે તેવા આશિર્વાદરૂપે દાદીએ એક વીંટી આપી રાખી હતી. વાહ! આ તો અત્યંત રોમાંચક ગોઠવણ કરી.” નીના અતિ ઉત્સાહમાં બોલી.

ગોઆમાં એ રવિવારે, અંજલિના મમ્મીએ તેને એક સરસ સાડી આપીને કહ્યું, “બેટા આજે તું પ્રાર્થનામાં આ સાડી પહેરજે. મને ગમશે. પહેરીશ ને?” અંજલિને મમ્મીની વાત વિચિત્ર લાગી, પણ એટલા ગહેરા ભાવથી માંએ કહ્યું હતું તેથી ના ન પાડી શકી. પ્રાર્થના હોલમાં કંઈક દર વખત કરતાં વધારે ચહલ-પહલ લાગતી હતી. આશ્ચર્ય સાથે અંજલિએ શોમના મોટાકાકાને બાબા સાથે વાત કરતા જોયાં અને તે જોષી પરિવારને મળવાં ત્વરાથી પહોંચી ગઈ.

“ઓહો, તમે આવ્યાં છો! નમસ્તે. આશ્રમની મુલાકાત માટે આ બહુ સરસ સમય છે. તમે અહીં આવવાનું કહેતા હતા, તેનો જલ્દી અમલ કર્યો તેથી મને આનંદ થયો.” અંજલિ ખુશ થઈને બોલી.

વૈદ્યજીએ કહ્યું, “અંજલિ, તું ફોન પાસે બેસ. જેથી કોઈ ફોન આવતા પ્રાર્થનામાં ખલેલ ન પહોંચે.” બધાં યથાસ્થાને ગોઠવાયાં ત્યાં ઘંટડી વાગી. “હલો અંજલિ, હું શોમ બોલું છું. મારે વાત…” શોમનો અવાજ સંભળાતા અંજલિ એકદમ બોલી,

“અરે, અત્યારે પ્રાર્થનાનો સમય છે, મૂકું છું, પછી વાત કરશું.” પણ આ શું! બધાં થંભી ગયા છે, અને બાબા વાત ચાલું રાખવાનો ઇશારો કરે છે!

“અંજલિ! મારે એક સવાલ પૂછવાનો છે!” શોમ જલ્દીથી બોલ્યો.

“અત્યારે?”

“હાં, મારી સાથે લગ્ન કરીશ?” શોમના સવાલથી અંજલિનો ચહેરો વ્યાકુળતાથી લાલ થઈ ગયો.
શોમ આગળ બોલ્યો, “જો સાંભળ, મોટાકાકા એ પ્રસંગ માટે ગોઆ આવ્યા છે. તું શું કહે છે?”

“હાં” અને તાળીઓના અવાજના જવાબમાં હ્યુસ્ટનથી પણ તાળીઓનો અવાજ સંભળાયો. જોષીકુટુંબ સાથે સ્ટિવ, સારા, આરી વગેરે હાજર હતાં.

“આવકાર, મારી પ્યારી ભાભી! આ અયનની ‘આંટીમામી’ની બૂમો સંભળાય છે ને? મામી કહેતાં શીખવાડ્યું તેનું પરિણામ…”

પ્રાર્થના હોલના ગણગણાટ વચ્ચે વૈદ્યજીનો અહેવાલ શરૂ થયો…શોમના મોટાકાકા અને કાકી અંજલિ પાસે આવ્યાં અને કાકીએ અંજલિને વીંટી પહેરાવી. “અંજલિ, જોષી પરિવારમાં તારું હાર્દિક સ્વાગત છે.” મોટાકાકાનો પ્રેમાળ અવાજ સાંભળી ફોનનાં આ છેડે સ્વજનોની આંખો ભીની થઈ ગઈ. ત્યારબાદ પ્રાર્થના શરૂ થઈ અને પ્રણામ સાથે દૂરનો અવાજ બંધ થયો.

સોમવારે ડોક્ટરની ઓફિસમાં નીના તેની મમ્મી સાથે ચિંતા કરતી બેઠી હતી. પરિણામ જોયા પછી નક્કી કરવાનું હતું કે ટ્યુમરનું ઓપરેશન કરાવવું કે હજુ આયુર્વેદિક સારવાર ચાલું રાખવી! નીના પોતાની માંનાં કરમાયેલાં ચહેરા સામે સ્નેહાળ નજરે જોઈ રહી…

જાણું છું હું, દર્દ ગહન તમ,
એથી ગહેરો મારો સ્નેહ,
દર્દ અદાહક બને કદાચીત,
હજી વધું હું આપું પ્રેમ!

માહીનાં ડોક્ટરે પોતાનો અભિપ્રાય વ્યક્ત કર્યો. “ટ્યુમરના માપમાં ફેર નથી પડ્યો. હું સર્જરી કરાવવાનું સૂચન કરું છું.” શોમની સાથે થોડી વાત કરી માહીએ સંમતિ આપી. ત્રણ સપ્તાહ પછીની તારીખ નક્કી થઈ. માહી આયુર્વેદિક દવા ચાલું રાખે તેની પરવાનગી ડોક્ટરે આપી. હવે નીનાને કેલિફોર્નિઆ પાછાં ફરવાનું બહુ આકરું લાગ્યું. શોમ અને રમેશે ઘણી બાંહેધરી આપી કે તેઓ માહીની સંભાળ રાખશે પણ નીનાનું મન કેમે કરીને માનતું ન હતું. “હું સર્જરીને સમયે હ્યુસ્ટન આવીશ.” એ નિર્ણય લીધાં પછી નીના જરાં શાંત થઈ.

તે રાત્રે અંજલિ સાથે વાત કરતા શોમ નિરાશાથી અકળાઈ ગયો. “મમ્મી દવા અને ખાવામાં બરાબર ચરી પાળે છે. મને અપેક્ષા હતી કે ટ્યુમર સંકોચાયું હશે. આપણી શોધ મારી મમ્મીને સારી ન કરી શકે એ સ્વીકારવું બહુ કષ્ટદાયક છે.”

“હજી સારવાર શરૂ થયાને બહુ દિવસો નથી થયાં…થોડી ધીરજ, થોડી માનસિક ઉર્જાની મદદ મળે તો તેમની તબિયતમાં સુધારો થવાની શક્યતા મને લાગે છે.” અંજલિ વિશ્વાસપૂર્વક બોલી. “આંટીને મેં કાગળ લખ્યો છે. દરદીની આંતરિક શક્તિ વધે તો ઔષધીની અસર સારી થાય એવું બાબા હંમેશા કહે છે. આંટી એક પવિત્ર આત્મા છે અને તેમનું આત્મબળ ઘણું છે. તેમનું ધ્યાન એ તરફ કેદ્રિત થાય તેવું કરતા રહેવું, તેવું મારું સૂચન છે.”

સર્જરી કરવાનો દિવસ નજીક આવી રહ્યો હતો. શોમ અંજલિ સાથે વાતો કરતા બોલ્યો, “મારી મોમ કહે છે કે આપણે લગ્નની તારીખ નક્કી કરીએ. તેના મગજને આનંદમય યોજનાઓમાં રોકવું છે અને આનાં કરતાં વધારે રસમય વિષય બીજો નથી.”

“અરે વાહ! મારી મમ્મી પણ એમ જ કહેતી હતી. મારો આગ્રહ એ છે કે આપણે ગોઆમાં બાબા, મોટાકાકા, …અને જેની આપણા આનંદની જેમ અવધિ નથી તેવાં, આ સાગરકિનારે લગ્ન કરીએ. એ વિચાર કેવો લાગે છે? ક્યારે કરવા એ તમારે નક્કી કરવાનું.” અંજલિ સ્વપ્નોમાં ખોવાઈ ગઈ.

“મને એ વાત ગમી. …કદાચ નવેમ્બર, Thanksgiving રજાઓમાં…હું ચોક્કસ કરીને જણાવીશ.”
બન્ને પરિવારમાં ઉત્સાહનું મોજું ફરી વળ્યું.

માહીનો ઉમંગ કોઈથી છાનો નહોતો રહેતો. પ્રફુલ્લિત મનથી દરેક કામ કરવા લાગી. એણે હોસ્પિટલ જવાની તૈયારી પણ તટસ્થ શ્રધ્ધાભાવ સાથે કરી લીધી. નીનાને ઘણી ઈચ્છા હોવા છતાં પણ કેલિફોર્નિઆથી આવી ન શકી. આગલી સાંજે રમેશ અને શોમ, માહીને તેનાં હોસ્પિટલના કમરામાં મૂકીને ગયા. તરત લેબ-ટેસ્ટ થયો અને પરિણામ બે કલાકમાં મળશે તેમ કહ્યું. બીજે દિવસે અગ્યાર વાગે સર્જરી કરવાની હતી. ટ્યુમરની શસ્ત્રક્રિયા, અને તેમાં કોઈ વિટંબણા ઊભી થશે તો…માહીને થાય કે તેનાં વાળ કાપશે! તો કેટલાં કાપશે? એવા ડરાવના વિચારો ચાલું હતાં.

રાતના નવ વાગે માહીના ડોક્ટર આવ્યાં. “હું ઘેર જતાં પહેલાં તમને મળવા આવ્યો, કારણકે હમણાં જ મારા હાથમાં ટ્યુમર-ટેસ્ટનાં પરિણામ આવ્યાં. સુખદ આશ્ચર્ય એ છે કે ટ્યુમર સંકોચાયું છે. માપ નાનું થયું છે. શુભરાત્રી, સવારે મળીએ.” માહી અવાક બનીને સાંભળી રહી.

માહી વિચારવા લાગી, “ચાલ તરત શોમ અને રમેશને ફોન કરું.” પણ સ્થીરભાવે વિચારતી રહી. “આ સમાચારથી મારી હિંમત વધી છે. આયુર્વેદિક દવાની અસર થઈ હશે! હવે સર્જરી કરાવું કે નહીં?” માહી માથા પર હિઝાબ બાંધી જમીન પર બંદગી કરવા બેસી ગઈ. “અલ્લા મને રાહ બતાવશે. મારો અંતરઆત્મા મને સાચા રસ્તા તરફ જવાની જ્યોત બતાવશે. જય શ્રીકૃષ્ણ.” પ્રણામ કરીને માહી શાંતિથી ગહેરી નીંદરમાં પોઢી ગઈ.

“મમ્મી, ઊઠો. હવે બહુ વાર નથી. તમને સર્જરી માટે તૈયાર કરશે…” શોમ બોલતો રહ્યો…ને જાગીને માહી હસીને બાથરૂમ તરફ જતી રહી.

રમેશ કહે, “અરે, તારી મમ્મીને તો કોઈ ચિંતા નથી લાગતી.”

માહી બહાર આવી કહે, “સર્જરી નથી કરવાની.”

બન્નેનું મોં આશ્ચર્યથી ખુલ્લું રહી ગયું, “શું વાત કરે છે?”

“હાં. ગઈકાલે રાતના ટેસ્ટનું પરિણામ બહુ સરસ આવ્યું છે. આજે વહેલી સવારે સર્જન આવ્યા ત્યારે મેં વિનંતી કરી કે હજુ થોડો વધારે સમય મને આપે. મારે સર્જરી હમણાં નથી કરાવવી.” માહી બોલી.

શોમે દોડીને મમ્મીને ઊંચકી લીધી અને એક ચક્કર ફેરવી. “ઓ મમ્મી, તમે અદ્ભૂત છો, ઉત્તમ, અતિ ઉત્તમ.” રમેશ ખુલ્લા દિલે હસી ઊઠ્યો. જાણે ઘેરાયેલા વાદળમાંથી નીલુ આભ દેખાયું. માહીને ઘેર લઈ જવાની વ્યવસ્થા કરતા માતા-પિતાને રૂમમાં છોડી શોમ બહાર આવ્યો અને નીનાને ફોન જોડ્યો.

“નીના! તું નહીં માને! આપણી નાજુક, ભોળી મમ્મીએ આવો મોટો નિર્ણય એકલા લઈ લીધો. સર્જરી માટે ના પાડી. હવે તેને શ્રધ્ધા છે કે આયુર્વેદિક સારવારથી તે સારી થઈ જશે.”

નીના ખુશ થઈને બોલી, “માન્યામાં ન આવે તેવો ચમત્કાર!”

અનંત

મન  મંદિરે  આતુર  એકાંત,
  દઈ દસ્તક  તું  જાણ કરી  દે.
  રીસે અંતર  રૂંધાયેલાં  શ્વાસ,
  એક પળમાં તું પ્રાણ ભરી દે.

અકળ પીડાને પંપાળી  આજ,
  કૂણી  કાળજીનો સ્પર્શ જરી દે.
 દૂર  દેતાં  અતિતને  વિદાય,
  મારા  અશ્રુમાં  આશ ભરી  દે.

આ બાવરીને આવરીને આજ,
એક વચને તું સ્મિત સજી દે.
ને કસબીની કમનીય કળાથી,
મારા જીવનમાં  રંગ ભરી  દે.

વિશ્વ  મારું  અવસાદે  અશેષ,
ઋજુ  આલિંગન આવ ભરી દે.
હું ચાતક, મીટ માંડી  આકાશ,
એક  બુંદમાં  અનંત  ભરી  દે.
—–
પ્રકરણ૯ આવતા રવિવારે.  ‘ઊર્મિલ સંચાર’ નવલિકા, મારી નવલકથા ‘ફ્લટર ઓફ વિંગ’ની કથાવસ્તુ પર આધારિત છે. ગુજરાતીમાં નવલિકા  લખવાના પ્રોત્સાહન માટે સાહિત્ય રસિક મિત્રોનો આભાર. મારી અંગ્રેજીમાં, Flutter of Wings…a poetic novel by Saryu Parikh is open to read on,  https://saryu.wordpress.com 

રંગોળી…ઈલા મહેતા

 

ગીતા આચાર્ય.

ખુશદિલ કલાકાર, ગીતા આચાર્ય. પોતાની કલા દ્વારા બને તેટલી સમાજ સેવા કરવા તત્પર હોય છે. મુંબઈમાં ડેન્ટીસ્ટની ડિગ્રી અને હેલ્થ કેરમાં એમબીએની ડીગ્રી સાથે વર્ષોથી એક વિશિષ્ટ કાર્ય ક્ષેત્ર- a school and hospital for children and adults with medically complex developmental disabilities માં કાર્ય કરી રહ્યા છે. ભારતમાં પણ સેવાકાર્ય કરતાં રહે છે.
ગીતા કહે છે કે “ચિત્ર દોરવાનો આનંદ હંમેશા અનુભવ્યો છે. પહેલાં ઓઈલ કલરથી શરુ કર્યા પછી વોટર કલર વાપરવાનું વધારે અનુકૂળ લાગ્યું.
Date Agust 2020. Geeta has kindly sent me some pictures with the following note.
Hi Saryu Ben,
I did about 90+ days of daily painting/meditation of stay well cards.
The original cards are for sell for various charities. Take care.
Geeta. geetaa4@gmail.com  NewJersey.

 

  

 

ચિત્રકાર-ડો-ગીતા-આચાર્ય, શ્રી દાવડાસાહેબનું પ્રકાશન માર્ચ/૨૦૧૯ની લિંકઃ https://davdanuangnu.com/2019/03/20/%e0
—————–

સહુ મિત્રોને સમર્પિત આ કાવ્ય,

મિત્રોની પરિભાષા કદી બદલાતી નથી,
યાદ એ બચપણની કદી જાતી નથી!

સંબંધો સહુ જિંદગીના થાય ભલે ઉપર નીચે,
કરી જે દોસ્તી એકવાર, ભુલાતી નથી!

રેતની એ લકીર નથી, ભુંસાય જે વાયરે,
મિત્રતાની એ ઈમારત કાળ થી એ મિટાતી નથી!

મળ્યા ન મળ્યા રોજ, રહ્યા આઘા ભલે વર્ષોથી,
મળ્યા જે ક્ષણે, એ જ મસ્તી રોકી રોકાતી નથી!

પહોંચ્યા ઉમરના એ મુકામે, કદી સાંપડે એકલતા,
વાતો એ દિલની, મિત્ર વિના કોઈને કહેવાતી નથી!

મિત્રોની પરિભાષા કદી બદલાતી નથી,
યાદ એ બચપણની કદી જાતી નથી!

શૈલા મુન્શા તા. ૦૮/૧૬/૨૦૨૦
———-

” ક્ષમાપના”

ઈર્ષા કામ ક્રોધ લોભ મોહ સમા
વાદળોથી મુજ હ્રદયાકાશ અશુધ્ધ

આગ્રહ વિગ્રહ પરિગ્રહનો કરી ત્યાગ
ક્ષમાપના માંગી કરી લઉં વિશુધ્ધ

ના વિસરાય સ્મૃતિપટેથી ઉપકાર
વિસ્મૃત થતા રહે સદા અપકાર

પચાવી જાણું માન-અપમાન
મુજ હ્રદયે વશે એ ભાવ હંમેશ

સદા વહેતો રહે મુજ નેત્રોથી પ્રેમ
પ્રાર્થુ વિભુ શક્તિ એવી તું આપ

www.indushah.wordpress.com
Dr Indu Shah

મિત્રો સાથે વાતો. ઊર્મિલ સંચાર. નવલિકાઃ સરયૂ પરીખ
         પ્રકરણઃ ૭    મલ્હાર

 અંજલિને એરપોર્ટ પર ઉતારીને શોમ સ્ટિવ અને આરીને મળ્યો. શોમ ઉદાસ અને ખોવાયેલો લાગતો હતો. “કેમ દોસ્ત, આ સ્કાર્ફ ક્યાંથી?” એમ કહેતા આરીએ તેના ખીસામાંથી આછા ગુલાબી રંગનો સ્કાર્ફ ખેંચી કાઢ્યો. જાણે કોઈ મૂલ્યવાન વસ્તુ જતી રહી હોય તેવી ત્વરાથી શોમે સ્કાર્ફ પાછો લઈ લીધો. સ્ટિવ કહે, “અરે! કહે તો ખરો, આ ક્યાંથી આવ્યો?”

“એરપોર્ટ પર હું અંજલિને બેગ આપી રહ્યો હતો ત્યારે આ સ્કાર્ફ સરી પડ્યો અને મેં ઝીલી લીધો. મેં હાથ લંબાવ્યો પણ તે સ્કાર્ફ લીધા વગર…આછું સ્મિત આપીને જતી રહી.” શોમ વિયોગની મીઠી વેદનામાં ખોવાઈ ગયો.

એ રાતે, મોટીબહેન નીના સાથે શોમ તેના અંતરની દરેક વાત કરી ચૂક્યો. મુંબઈમાં દાદાજીના અવસાનને વરસ થયું હતું. “નીના, આજે દાદાજીની બહુ યાદ આવે છે.” કહેતા શોમનો કંઠ ભરાઈ ગયો અને આગળ બોલી ન શક્યો. તેને નિરાશામાંથી બહાર લાવવા નીનાએ બને તેટલી અયનની વાતો કરી પણ ખાસ ફાયદો ન થયો. માતાની માંદગી, અંજલિનો વિયોગ અને દાદાજીની યાદ તેને ધ્યાન તરફ દોરી ગયા. શોમ તેની ગમતી ગાદી પર બેઠો અને પસાર થતાં વિચારોને તટસ્થ ભાવથી જોઈ રહ્યો. એ જગ્યાએ જ ક્યારે ઊંઘી ગયો તે ખબર ન પડી.

એ પછીના દિવસો શોમ માટે ચિંતાજનક રહ્યાં. માહીને વધારે ટેસ્ટ કરાવવા અને શું ઉપાયો કરવા તે યોજનાઓમાં શોમ વ્યસ્ત રહેતો. કેલિફોર્નિઆથી નીનાના અનેક સવાલો ચાલુ રહેતાં. નીના પોતાની મમ્મીને મળવા હ્યુસ્ટન આવવાં અધીરી થતી હતી પણ અઢી વર્ષના અયનની અને રૉકીની અનુકુળતાનો પણ વિચાર કરવાનો હતો.

બે સપ્તાહ પછી તપાસ માટે માહીને રમેશ હોસ્પિટલ લઈ આવ્યા અને શોમની પાસે મૂકીને ગયા. શોમ અને તેની મમ્મી ડોક્ટરની ઓફિસમાં નવા પરિણામો જાણવાં ઉત્સુક હતાં.

“સારા સમાચાર એ છે કે ટ્યુમરનું કદ વધ્યુ નથી. બસ, મીસીસ જોષી, તમે જે કરી રહ્યા છો તે ચાલુ રાખો. હવે ત્રણ સપ્તાહ પછી ફરી મળશું.” સૌનો ઉચાટ ઓછો થયો અને માહીના ચહેરા પર હાસ્ય ફરક્યું.

ઘેર પાછાં ફરતાં માહી બહુ વાતો કરવાના તાનમાં હતી. “આજે સવારે મોટાકાકાનો મુંબઈથી ફોન હતો. અંજલિ તેનાં મામાને ઘેર મુંબઈ આવેલી હતી. મોટાકાકા કહેતા હતા કે, તેમને મળવા આવી હતી અને આખો દિવસ જોષી પરિવાર સાથે પસાર કર્યો હતો. બધાં અંજલિને મળીને ખુશ ખુશ થઈ ગયા.”

“અરે વાહ! ખરેખર, અંજલિ હંમેશા મને આશ્ચર્યચકિત કરતી રહે છે.” શોમનું મન મીઠો ગુંજારવ કરવાં લાગ્યું. “મને એટલી ખબર પડે કે એ ખરેખર શું વિચારી રહી છે!…તો રસ્તો નીકળે.”

“બેટા, તારે જરા વધારે તપ કરવાનું બાકી હશે…વિશિષ્ટ વ્યક્તિ એમ સહેલાઈથી ન મળે.” માહીએ હસતાં હસતાં શોમનો કાન ખેંચ્યો. “અચ્છા, આજે બહુ દિવસે આવ્યો છે તો તારી ગમતી વાનગીઓ બનાવીશ.”

“બહુ તકલિફ નહીં લેવાની…ડોક્ટરનો આદેશ છે.”

વરસાદ અને વીજળીના મલ્હાર મોસમમાં સાંજનું જમણ સાથે કર્યા બાદ, શોમ તેના રૂમમાં પુસ્તકો અને કપડાની ગોઠવણી કરી રહ્યો હતો. બારીમાંથી વીજળીનો ચમકાર ટેબલ પર પડેલાં પુસ્તકને ઉજાળી ગયો. શોમ ઉદાસીન ભાવથી અંજલિએ પરત કરેલ પ્રેમ-ગુંજન પુસ્તક સામે જોઈ રહ્યો.

પોતાના હાથને પરાણે લંબાવી તેણે પુસ્તક ઉઠાવ્યું, અને એક કાગળ નીચે સરી પડ્યો. ‘અરે આતો અંજલિના હસ્તાક્ષર છે.’ ધડકતાં દિલથી તેણે વાંચવાનું શરૂ કર્યું.

“પ્રિય શોમ, હું જઈ રહી હતી, પણ જાણે મારા સારા નસીબની ઊર્જાએ મને અહીં રોકી લીધી. એક સપ્તાહમાં ઘણું બની ગયું, કદાચ મારી જિંદગી બદલાઈ ગઈ. તારો અને અન્કલ-આન્ટીનો નવો પરિચય થયો. જ્યારે મુશ્કેલી આવે છે ત્યારે મજબૂત પરિવાર કેવી રીતે અન્યોન્યની કાળજી લે છે તે મેં જોયું. છેક કેલિફોર્નિઆથી બહેન નીના કેટલી નજીક લાગે છે! હું મારું સૌભગ્ય ગણું છું કે હજી પણ જોષી પરિવાર મને આવકારે છે.

ઓ’મારા પ્યાર! હું જતાં જતાં એ કહેતી જાઉં છું કે હવે મારા માટે શોમ સિવાય બીજો કોઈ જીવનસાથી હું કલ્પી નથી શકતી. નિર્ણય લેવાનું તારા પર છોડું છું. તને વિચાર કરવા પૂરતો સમય મળી શકે તેથી આ પત્ર છોડી જાઉં છું. …આતુરતાથી તારા જવાબની રાહમાં…અંજલિ.”

શોમ ‘યાહૂ’ની બૂમ પાડી તેના રૂમમાંથી બહાર ધસી આવ્યો, “એ મને પ્રેમ કરે છે!!!” કહેતો પાછલું બારણું ખોલી, વરસાદમાં આમતેમ, અહીંતહીં ઝૂમી રહ્યો. રમેશ અવાજ સાંભળી બેઠકરૂમમાં આવ્યા અને કાચના દરવાજાની બહાર જોઈ રહેલી માહીને આશ્ચર્યથી પૂછ્યું, “શુ થયું તારા પ્રિન્સને?”

“’એ મને ચાહે છે’ કહીને દોડ્યો. જુઓ તો કેવો વરસાદમાં ભીંજાઈ રહ્યો છે!” અને માતા-પિતા આનંદમાં પાગલ પુત્રને કાચનાં બારણાં પાછળ ઊભાં ઊભાં જોઈ  રહ્યાં. શોમના ફફડતા હોંઠ શું બોલી રહ્યા છે તેની ધારણા કરી રહ્યાં…

સુજલ વર્ષા વંટોળની વચાળ,
વીજ ઘેલી  નહીં  રોકી રોકાય,
 દ્યુત પલમાં તૃપ્ત ને તરબોળ,
આજ  સંપૂરણ  સૃષ્ટિ રસરોળ.

શોમને તેની મસ્તીમાં છોડી માતા-પિતા પોતાનાં કામમાં હોય તેવો દેખાવ કરવામાં વ્યસ્ત થઈ ગયાં. થોડાં સમય પછી ફોન પર વાતો કરવાનો હળવો અવાજ આવતો હતો.

શોમે કપડાં બદલી તરત ગોઆ ફોન જોડ્યો હતો. “હલ્લો, વ્હાલી! હમણાં જ તારો પત્ર વાંચ્યો…”

“પણ આટલા બધાં દિવસોની વાર કેમ? હું તો અહીં મરી રહી હતી.” અંજલિ અત્યાનંદથી બોલી.

શોમે ખુલાસો કર્યો અને પછી મીઠી ગોષ્ટીમાં લાંબો સમય નીકળી ગયો.

“હું હમણાં જ દરિયાકિનારે ચાલીને આવી. અરૂણોદય જોતાં કલાપીની પંક્તિઓ મારા હૈયામાં ગુંજી ઊઠી… “ઊગે છે સુરખી ભરી રવિ મૃદુ હેમંતનો પૂર્વમાં, ભૂરું છે નભ સ્વચ્છ સ્વચ્છ, દીસતી એકે નથી વાદળી;” હું ખુલ્લા અવાજે ગાઈ રહી હતી જાણે તું ત્યાં સાંભળવાનો હોય! મને ભણકારા વાગતાં હતાં કે આજે કંઈક ખાસ થવાનું છે.”

“મને આ બધાં મધુરા શબ્દો સમજાયા નહીં. ત્યાં આવું ત્યારે એ જ સાગર કિનારે મને સમજાવજે. ત્યાં સુધી મીઠાં સપનાં…”

અંજલિ ખુશ થઈને બોલી, “આ સમાચાર કહેવાં મમ્મી પાસે દોડી જાઉં, મારે અત્યારે જ આલિંગન જોઈએ છે…પણ તું નહીં, તો મમ્મી. Je t’aime…”

“હું પણ તને પ્રેમ કરું છું. વાહ! ફ્રેંચ આવડે છે…પોંડિચેરીમાં રહ્યાનો લાભ. ફરી વાત કરશું”  

લગભગ સુવાનો સમય થવા આવ્યો હતો. રમેશ અને માહી શિવકુમારનું સંતૂર સાંભળી રહ્યાં હતાં. શોમને બહાર આવતો જોઈ સંગીત ધીમું કરી તેની વાત ઉત્સુકતાથી સાંભળવા તૈયાર થઈ ગયાં.

“મોમ, ડેડ, અંજલિ અહીં એક પત્ર મૂકી ગઈ હતી જે મેં આજે વાંચ્યો. અમે એકબીજાથી આજે વચનબધ્ધ થયાં અને લગ્ન કરવાનું નક્કી કર્યું છે.” શોમનું વાક્ય પૂરું થતા જ બન્ને જણાંએ વ્હાલથી દીકરાને બાથમાં લઈ લીધો.

“અમને બધી વાત કર…તેનાં મમ્મીને, મારા મુસ્લિમ હોવા સામે, કોઈ વાંધો તો નથી ને?” માહીએ પૂછ્યું.

“મેં અંજલિને તે વિષે પૂછ્યું તેનાં જવાબમાં તેણે કહ્યું કે તેનાં મમ્મી-પાપા હંમેશા માનતાં આવ્યાં છે કે સૌથી ઊંચો માનવધર્મ છે. લોકોએ ધર્મનાં વાડા બનાવેલાં છે, તેમાં તમારો ધર્મ જ ઉત્તમ છે તેવું કેવી રીતે માની શકાય?”

“અંજલિ આવા વિચારોવાળા માતા-પિતાની જ દીકરી હોઈ શકે, તે સ્પષ્ટ છે.” રમેશ બોલ્યા. ત્યાર બાદ ફોન પર નીના અને રૉકી અને પાછળ અયનનો અવાજ સૌના આનંદના તરંગોને વીંટળાઈ વળ્યો.

અંજલિનો ફોન ફરી રણક્યો. “કેમ તમને ઉંઘ નથી આવતી?” અંજલિએ હસીને પૂછ્યું.

“એકવાર તને શુભરાત્રી કહું પછી આવશે. અહીં તો વરસાદ છે, તેની રૂમઝૂમ સાંભળીને જોઈએ તને કયું ગીત યાદ આવે છે.” અને શોમે થોડીવાર ફોન ચાલું રાખ્યો અને અંજલિનાં હૈયાના સ્પંદન તેને સ્પર્શી ગયા…મલ્હાર…

મેહુલા ને અવનીની અવનવી પ્રીત,
માદક ને મંજુલ, ગવન ગોષ્ઠિની રીત.

કળીઓને થાય હવે ખીલું સજી સાજ,
મારો મેહ આવ્યો લઈ મોતીનો તાજ.

ચાતક બપૈયાની ઉંચી રે ચાંચ,
સંતોષે ટીપાથી અંતરની પ્યાસ.

કણ કણ માટીને મળી એક એક ધાર,
ઓતપ્રોત અંકિત અનોખી રસ ધાર.

મીઠો તલસાટ સહે મેહુલાનો માર,
ધરતી દિલ ભરતી થનગનતી દઈ તાલ.

મને એમ લાગે તું મારો મેઘ રાજ,
સૂની સૂની તુજ વિણ તું આવ્યો મારે કાજ.

મારો મન મોરલો નાચે થનકાર,
જ્યારે તું આવે હું સુણતી મલ્હાર.
——

‘ઊર્મિલ સંચાર’ નવલિકા, મારી નવલકથા ‘ફ્લટર ઓફ વિંગ’ની કથાવસ્તુ પર આધારિત છે. ગુજરાતીમાં નવલિકા  લખવાના પ્રોત્સાહન માટે સાહિત્ય રસિક મિત્રોનો આભાર. મારી અંગ્રેજીમાં, Flutter of Wings…a poetic novel by Saryu Parikh is open to read on,  https://saryu.wordpress.com

રંગોળી…ઈલા મહેતા